Month: December 2021

ආර්ථික අර්බුදයකට පාර කැපූ අයවැයේ අංක විජ්ජා – වෙරිටේ රිසර්ච්

සෑම වසරකම නොවැම්බරයේ පාර්ලිමේන්තුවේ ඉදිරිපත් වන අයවැයෙන් ජනතාව බලාපොරොත්තු වන්නේ රටේ සහ අපේ ප‍්‍රශ්නවලට විසඳුම්ය. අය කරන බදු ගැනත්, එමගින් උපයා ගන්නා ආදායම ගැනත්, බදු ජනතා සේවයට යොදවන ආකාරයත් විස්තර කරන වාර්ෂික අයවැය, රටක ආර්ථික ඉදිරිගමන පිළිබඳ ඉතා වැදගත් පණිවිඩයක් දිය යුතු ප‍්‍රතිපත්ති ප‍්‍රකාශනයකි.

එය එසේ විය යුතු වුවද, අවාසනාවකට මෙන් එය එසේ නොවන බව මෑතදී වෙරිටේ රිසර්ච් ආයතනය ප‍්‍රකාශයට පත් කළ, 2022 අයවැය ඇස්තමේන්තු සහ ඊට පාදක කරගත් උපකල්පන පිළිබඳ විශ්ලේෂණයක් ඇතුලත් ”පබ්ලික් රිපෝර්ට් ඔන් 2022 බජට්” යන ප‍්‍රසිද්ධ වාර්තාව පෙන්වා දෙයි. කියවන්න...

සතියකින් රට ගොඩ දාන බව මහ බැංකු අධිපති කබ්රාල් කියයි

විදේශ සංචිත ඩොලර් බිලියන 3 ක් දක්වා ඉහළට !

ඉදිරි සතිය තුළ ශ්‍රී ලංකාවට ඩොලර් බිලියන 1,5 ක් මුදලක් ලැබෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන බවත්, ඒ අනුව ශ්‍රී ලංකාව සතු විදේශ සංචිත ප්‍රමාණය මේ වසර අග වනවිට පවත්වාගෙන යාමට අපේක්ෂා කළ ඩොලර්  බිලියන 3 ක මට්ටමට වර්ධනය කළ හැකිවන බවත්, මහ බැංකු අධිපති අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල් මහතා ප්‍රකාශ කොට ඇත.

ඒ මහතා කියන්නේ ශ්‍රී ලංකාවට ලැබෙන ඩොලර් බිලියන 1.5 ක මුදල ලබන සතිය මුල දී ලැබීමට නියමිත බවයි. කියවන්න...

විදුලි අර්බුදය සහ රජයේ කාර්යභාරය – කීර්ති ගොඩිගමුව

LNG සැපයුම සහ එහි යටිතල පහසුකම් NEW Fortress Energy නම් අමෙරිකානු සමාගමකට පැවරීමට රජය ගෙන ඇති තීරනයත් සමඟම මතුවී ඇති විදුලි සේවක විරෝධතා සමඟ විදුලි අර්බුදය පිලිබඳ කතාබහ නැවතත් කරලියට පැමිණ ඇත. නොඒසේ නම් මෙම අර්බුදය එන වසරේ පෙබරවාරි මාසය පමන වන විට සිදු වන ජල විදුලි නිෂ්පාදනයේ පහත වැටීම හා සමගාමිව වැඩි වන තාප විදුලි ජනනය සඳහා අවශ්‍යවන ඉන්ධන වෙනුවෙන් වැය කල යුතු ඩොලර් හිඟවීම හරහා කරලියට ඒමට නියමිතව තිබුනි.

දැන් පැමින ඇති ප්‍රශ්නය සහ ඉදිරියේ දී මුහුන දීමට ඇති තත්වය මින් පෙර අවස්ථාවන්ට වෙනස්වීමට බොහෝ දුරට ඉඩ ඇත්තේ අද වන විට මෙම ප්‍රශ්න තවදුරටත් කල්දැමිය හැකි තත්වයක නොමැති හෙයිනි. එනම් මෙතෙක් වලංගු වූ පැලැස්තර විසඳුම් වලින මෙම ප්‍රශ්නයෙන් ගැලවී පලායන තත්වයක ආණ්ඩුව නොපැවතීමයි. මින් පෙර අවස්ථාවලදී මෙම ප්‍රශ්න අවසන්වූයේ අමතර තාප විදුලිය ලබා ගැනීම සඳහා අවශ්‍ය අනුමැතිය ලබාදීම වැනි විසඳුම් වුවත් මේ අවස්ථාවේ එක් අතකින් ඉන්ධන මිලදී ගැනීම සඳහා අවශ්‍ය විනිමය හිඟයකින් පීඩා විඳින අතර අනිත් අතින් විදුලිය විකිණීමෙන් ලැබිය යුතු ආදායම වැඩිවීමක් නොමැතිකම හරහා විදුලි නිෂ්පාදකයන්ට ගෙවීම් කිරීමට අපහසු වීම හරහාත් තත්වය උග්‍ර අතට හැරී ඇත. කියවන්න...

“චීනෙන් ඇවිදින් අපගේ ණය ගෙවන්න…” – කල් ඇවිදින් ඒ සිහිනෙන් අවදිවන්න – ධනනාත් ප්‍රනාන්දු

ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කර්ණ කරන තුරු ශ්‍රී ලංකාවට ආර්ථික අර්බුදයෙන් ගොඩා ආ නොහැකි ය

මෙරට ආර්ථික අර්බුදය නැවත ලෝකය හමුවේ සනාථ විය. මෑතක් වෙන තෙක්ම විවිධ දේශපාලන කඳවුරු අපේ ආර්ථික අර්බුදය ඔවුන් කැමැති ලෙස නිර්වචනය කළා මිස සැබවින්ම එහි යථා ස්වභාවය පැහැදිලි කළේ නැත. ඇතැමුන් ප්‍රශ්න කළේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිත අනුපාතයට ණය ප්‍රතිශතය (Debt to GDP ‘Ratio) වැඩි වුණාම මොකද වෙන්නේ? ජපානෙත් වැඩියිනෙ… මුදල් අච්චු ගැහුවම මොකද වෙන්නේ නූතන මුදල් න්‍යායත් එක්ක… ඒ නිසා මුදල් අච්චු ගැහුවට උද්ධමනය වැඩි වෙන්නේ නෑ, චීනය අපිට වැටෙන්න දෙන්නේ නෑ වැනි අදහස්ය.

අප විසින් නිර්මාණය කරගත් ආර්ථික අර්බුදවලින් අප ගලවා ගැනීමට අපට මිතුරු වෙනත් විදෙස් රාජ්‍යයන් අපට පිහිටුවේ යැයි සිතීම නොකළ යුත්තකි. හදිසි ස්වභාවික විපතකදී හෝ වෙනත් හදිසි තත්ත්වයකදී එලෙස උපකාර කළද, අපිම කාලයක් තිස්සේ නිර්මාණය කරගත් අර්බුදවලින් ගොඩ ඒමට ඔවුනගේ පිහිට පැතීම ද එකී රටවල්වල මිත්‍රත්වයටත් කරන අගෞරවයකි.

අප විසින් නිර්මාණය කරගත් ආර්ථික අර්බුදවලින් අප ගලවා ගැනීමට අපට මිතුරු වෙනත් විදෙස් රාජ්‍යයන් අපට පිහිටුවේ යැයි සිතීම නොකළ යුත්තකි. හදිසි ස්වභාවික විපතකදී හෝ වෙනත් හදිසි තත්ත්වයකදී එලෙස උපකාර කළද, අපිම කාලයක් තිස්සේ නිර්මාණය කරගත් අර්බුදවලින් ගොඩ ඒමට ඔවුනගේ පිහිට පැතීම ද එකී රටවල්වල මිත්‍රත්වයටත් කරන අගෞරවයකි.

මේ තීරු ලිපියෙන් වතාවන් ගණනාවකදීම සඳහන් කළ පරිදි ශ්‍රී ලංකාවේ තිබෙන්නේ ණය පිළිබඳ සහ ඒ හා බැඳුණු ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ නොකිරීමේ ගැටලු මාලාවක් මිස වෙනෙකක් නොවේ. අපි අද ණය පිළිබඳව සාකච්ඡාව නැවත ආවර්ජනය කරන්නේ දැන් ආර්ථික අර්බුදය තීව්‍ර වනවාත් සමගම ණය අර්බුදය දෙස නැවත බැලීම වැදගත් නිසායි. ඇල්බර්ට් අයින්ස්ටයින්ට (Albert Einstein) අනුව “මේ ලෝකෙ 8 වැනි පුදුමය නම් වැල් පොලියයි (Compound Interest). වැල් පොලිය තේරුම් ගත් කෙනා හම්බ කරන අතර තේරුම් නොගත් කෙනා ගෙවන බව අයින්ටයින් පැවසීය. දැන් ලංකාව ඉන්නේ ගෙවන පැත්තේය. කියවන්න...

ඉන්දියාවෙන් ණය දෙන්නත් අයි එම් එෆ් යා යුතු බවට කොන්දේසියක් !

ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ දී සිටින ආර්ථික අර්බුදයට මුහුණ දීම සඳහා ඉන්දියාවෙන් ඉල්ලා සිටි ඩොලර් බිලියන දෙකකට ආසන්න ණය ලබා දීමට ඉන්දියාව ඉදිරිපත් කොට ඇති කොන්දේසි අතර විදේශ විනිමය අර්බුදය දිගු කාලීන ලෙස විසඳා ගැනීම සඳහා ශ්‍රී ලංකාව ජාත්‍යන්තර මුල්‍ය අරමුදලේ සහය ලබා ගත යුතුය යන්න ද වන බව තතු දත් ආරංචි මාර්ග මගින් දැනගන්නට ඇත.

තමන් ලබා දෙන ණය මේ මොහොතේ ප්‍රශ්නයෙන් ගැලවීම සඳහා පමණක් බව පෙන්වා දී ඇති ඉන්දියානු බලධාරීන් දිගු කාලෙඑඑන ලෙස ප්‍රශ්නයට ස්ථිර විසඳුම් සොයා ගැනීම සඳහා ශ්‍රී ලංකා රජය පියවර ගත යුතු බව ද පෙන්වා දී ඇතැයි කියති. කියවන්න...

ඇඟලුම් කර්මාන්තය: කළයුත්ත ව්‍යාපාරික ඇසකින් – ඒකාබද්ධ ඇඟලුම් සංගම් සංසදයේ මහ ලේකම් ටිව්ලි කුරේ

ඇඟලුම් කර්මාන්තය රටට නැතිවම බැරි ඩොලර් නැතහොත් විදේශ විනිමය උපයා දෙන කර්මාන්තයකි. බොහෝ කාලයක සිට එයට හිමිවූයේ තෙවැනි පන්තියේ සැලකිලිය. ඇතැමුන් එය හැඳින්වූයේ සුද්දන්ට ජංගි මහන කර්මාන්තයක් ලෙසය. ඒ කර්මාන්තයේ වටිනාකම හා වැදගත්කම ඉස්මතු වූයේ කොරෝනා වසංගතය නිසා නිර්මාණය වූ ආර්ථික අවපාතය නිසාය.

කොරෝනා වසංගතය මැදත් ඇඟලුම් කම්හල් ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා රජයෙන් විශේෂ අනුග්‍රහයක් හා දිරි ගැන්වීම් කෙරිණි. එහෙත් කර්මාන්තයෙහි පවතින සියලු ප්‍රශ්න විසඳී නැත. ශත පහක් වැය නොකර විසඳිය හැකි ප්‍රශ්න ද ක්‍රමයෙන් ඇදී යයි. ගොඩ ගැසෙයි. කර්මාන්තයේ ඉතා ඉක්මනින් විය යුතු වෙනස්කම් කීපයක් ගැන ඒකාබද්ධ ඇඟලුම් සංගම් සංසදයේ මහ ලේකම් ටිව්ලි කුරේ මහතා මෙසේ අදහස් දක්වයි. කියවන්න...

ආහාර ද්‍රව්‍ය මිල සියයට 44 කින් ඉහළ ගිහින්

මෙරට දේශීය වෙළෙඳපොළේ ආහාර ද්‍රව්‍ය මිල ගණන් පසුගිය වසර දෙකක කාලය තුළ සියයට 44 කින් ඉහළ ගොස් ඇති බව අඩ්වෝකාටා සංවිධානය කියයි.

කොළඹ වෙළෙඳපොළ මිල ගණන් සැලකිල්ලට ගනිමින් අඩ්වෝකාටා සංවිධානය සකස් කරන ‘බත්කරි’ දර්ශකය මගින් මේ බව ගණන් බල ඇත. කියවන්න...

ආර්ථිකයේ ව්‍යාධියට එකම බේත – මහාචාර්ය සිරිමෙවන් කොළඹගේ

රට සතු දෙස් විදෙස් ණය, බරපතළ ආර්ථීක අර්බුද රැසකට හේතුවී තිබේ. මේ ඒ පිළිබඳ විවෘත විශ්වවිද්‍යාලයේ ආර්ථික විද්‍යාව පිළිබඳ සම්මානිත මහාචාර්ය සිරිමෙවන් කොළඹගේ සමග කළ සාකච්ඡාවක් ඇසුරින් සැකසූ ලිපියකි. මහාචාර්ය කොළඹගේ ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ සංඛ්‍යාන දෙපාර්තමේන්තුවේ හිටපු අධ්‍යක්‍ෂවරයෙකි. ණය අර්බුදය සහ ඊට කළ යුතු පිළියම් ඒ ආර්ථික විද්‍යාඥයා මෙසේ දකියි.

ලංකා ආර්ථිකය මුහුණ දී සිටින හිඟ දෙකකි. ගෙවුම් ශේෂයේ හිඟය එකකි. අනෙක රජයේ අයවැය හිඟයයි. අයවැය හිඟය දල ජාතික නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් ලෙස සියයට 12 ටත් වැඩිය. එසේම ආනයන වියදම හා අපනයන ආදායම අතර පරතරය හෙවත් ගෙවුම් ශේෂයේ හිඟය ඇමෙරිකන් ඩොලර් බිලියන 11 ක් පමණ වෙයි. කියවන්න...

සල්ලි දීල ගත්තහම මනුස්සකම වැඩි වෙන්නේ කොහොමඳ? – ධනනාත් ප්‍රනාන්දු

ධනවත් මනසක් නැති අපට ධනයෙන් පොහොසත් විය නොහැකිය

ශ්‍රමයෙහි සහ වැටුපෙහි ඇති ආර්ථික විද්‍යාව

දිනක් ඉතාම නවීන මෝටර් රථයක් නවතා තිබෙන තැනක සිටි මැදි ආදායම් ලබන පුද්ගලයෙක් නවීන මෝටර් රථයක් දෙස බලමින් “බලන්න මේ වාහනය ගත්තු කෙනා කොච්චර ආත්මාර්ථකාමීද? මේ වාහනය ගත්තු සල්ලිවලින් සල්ලි නැති මිනිස්සු කී දෙනෙක්ට බෙදල දෙන්න තිබුණද? කෑම වේල් කීයක් නං දෙන්න තිබුණද’’ කියමින් සිටියේලු. සරල භාෂාවෙන් පවසනවා නම් හූ සිට ඇත්තේය හූල්ලමින්ය. ඒ අවස්ථාවේදී ඒ වාහනයේ සැබෑ අයිතිකරු එතැනට පැමිණියේය. ඉහත කී පුද්ගලයා රථයේ හිමිකරුගෙන් මෙසේ ඇසීය. “ඇයි ඔබතුමා මෙච්චර ආත්මාර්ථකාමී. මේ වගේ අති නවීන වාහනයක් ගන්න මුදලින් තව කී දෙනෙක්ට සල්ලි බෙදල දෙන්න තිබුණද? ඔබතුමාලට හිතක් පපුවක් නැද්ද?” යනුවෙනි. එලෙස ආවේගය් ඇසූ පැනයට රථය හිමිකරු ඉතා සැහැල්ලුවෙන් පිළිතුරු දුණි. ඒ  “ඉතිං මං මේ වාහනය සල්ලි දීල අරගෙන මම කරේ මගේ තිබ්බ සල්ලි ටික මිනිස්සුන්ට බෙදල දීපු එක තමයි” යනුවෙනි. මේ ප්‍රකාශයෙන් හූල්ලපු පුද්ගලයා පුදුම විය. ඔහු ආපසු මෙසේ ඇසීය. “එහෙම වෙන්නේ කොහොමද? මේ වාහනය අයිති ඔබතුමාට නං සල්ලි කොහොමද මිනිස්සුන්ට බෙදුනෙ?” යනුවෙනි.

රථයේ හිමිකරු ඊට දුන් පිළිතුරු මෙයයි. “මේ වාහනය හදල තියෙන්නේ ඉතාම දක්ෂ කාර්මික ශිල්පීන්. ඔවුන් ඉතාම දක්ෂයි. ඉතින් ගෙවපු සල්ලිවලින් කොටසක් මේක හදපු කාර්මික මහත්වරුන්ට යනවා. මේ වාහනේ තීන්ත ගාල තියෙන්නේ වාහන පින්තාරුකරුවන්. මගේ සල්ලිවලින් කොටසක් ඒ අයටත් බෙදෙනවා. මේ වාහනේට දාල තියෙන්නේ ඉස්තරම්ම වර්ගයේ ටයර්. ඒ ටයර් හදන්න මිනිස්සු රබර් ගස්වලින් කිරි කපනවා. මගේ සල්ලිවලින් කොටසක් ඒ මිනිස්සුන්ටත් යනවා. මේ වාහනයේ ආසනවල කවර හදල තිබෙන්නේ නවීන සම් වර්ගවලින්. ඉතින් ඒ සම් කර්මාන්තකරුවන්ටත් මගේ සල්ලිවලින් කොටසක් යනවා. ඒ වගේම මගේ සල්ලිවලින් කොටසක් මේ ආයතනය ලාභ විදියට උපයනවා. එයින් කොටසක් ඔවුන් ලභාංශ විදියට බෙදනවා. එතකොට ඔවුන්ටත් මගේ සල්ලි බෙදිල යනවා. ඒ ලාභයට ඔවුන් රජයට බද්දක් ගෙවනවා. ඒකෙන් රටේ දියුණුවටත් දායක වෙනවා. මේ වාහනය ගනිද්දි මං වෙනමත් බදු ගෙව්වා. ඒකත් රටේ අධ්‍යාපනයට සහ සෞඛ්‍යයට වගේ වියදම් වෙනවා. ඇත්තටම මගේ සල්ලි හැමෝටම බෙදිල ගිහිල්ලා මට ඉතුරු වෙන්නේ මෙන්න මේ කාර් එක විතරයි.” කියවන්න...