ශ්‍රී ලංකාවට සිංගප්පුරුවක් වෙන්න බැරි ඇයි ? – ‘බෙල්වෙදර්’ විග්‍රහයක් – ( පළමුවන කොටස )
1970 ගණන්වල සංවෘත ආර්ථිකය අවසන් කොට වෙළෙඳාම නිදහස් කිරීමෙන් පසුව ශ්‍රී ලංකාවේ අභිලාශය වුයේ සිංගප්පුරුවේ තත්ත්වයට පත්වීම යි. කෙසේ වෙතත් , මුදලේ අගය බිඳවැටීමත්, එමගින් ඇති වූ කැළඹිලි සහ වැඩ වර්ජනත් , ජාතිවාදී දුම් වළලු තුළින් සිවිල් යුද්ධයක් වර්ධනය වීමත්, පසුව නැවතත් වෙළෙඳපොළ පාලනය ආරම්භවීමත් නිසා එය අසාර්ථක වීය.
නිදහසින් පසු ආර්ථික ක්‍රියාකාරීත්වය ,විනාශකාරී ආනයන සහ විනිමය පාලනයට ගැට ගැසී පැවති අතර අයවැය හිගය පාලනය කිරීමට මහ බැංකුව කළේ භාණ්ඩාගාර බිල්පත් මගින් මුදල් ලබාගැනීම යි.
ඉතිහාසයේ නරක ම , මුදල් නෝට්ටු මුද්‍රණය මධ්‍යයේ “ විදේශ විනිමය ආරක්ෂාකිරීම “ සඳහා සියලු උත්සාහයන් යෙද වූ , 2021 අයවැය ලේඛනය මගින් ශ්‍රී ලංකාව යලිත් 1970 ගණන්වලට රැගෙන ගිය අතර ණය ශ්‍රේණිගත කිරීම්වල දී හිමිව ඇත්තේ බංකොලොත් භාවයට යන්තම් ඉහළින් ඇති CCC මට්ටම යි. ශ්‍රී ලංකාවට අත්ව ඇති ඉරණම නම් බැඳුම්කර වෙළෙඳපොළට යා නොහැකි තත්ත්වයකි.
විදේශ විනිමය ආරක්ෂාකිරීම සඳහා ආයාත ආදේශනයේ සහ දේශීය කර්මාන්ත වර්ධනයේත් යෙදුනු මහ බැංකු ලතින් ඇමෙරිකානු රටවල් බොහොමයක තිබුණු අතර ඒවා ද අවසන් වුයේ ණය ගෙවා ගැනීමට නොහැකි වීමෙනි.
ඉහළ තීරුබදු සහ ආයාත ආදේශන මගින් පොදු ජනයා සුරාකෑමෙන්, පහසුවෙන් ලාභ ලැබීමේ කෑදරකම මල්පල ගන්නේ විනිමය පාලනය කරමින්, විදේශ විනිමය හිගයක් ඇති කරන මහ බැංකු යටතේ ය.
වෙළෙඳ සහ ජංගම හිග ඇති කරන්නේ විදේශවලින් ණයට ගනිමින් ආදායම ඉක්මවා වියදම් කිරීමෙන් ය යන්න ගැන ද ඇත්තේ බරපතළ අනවබෝධයක් වන අතර එහි ශුද්ධ ඉතිරිය හිමිවන්නේ භාණ්ඩාගාර බිල්පත් මිල දී ගන්නා පෞද්ගලික ආයෝජකයින්ට ය.
මෙයට දොස් පැවරිය යුත්තේ දේශපාලනඥයන්ට පමණක් නොවන අතර විදේශ විශ්ව විද්‍යාලවලින් ආචාර්ය උපාධි ලබාගත්, මේ රටේ ආර්ථික විද්‍යාඥයන් ලෙස හඳුන්වනු ලබන වාණිජවාදීන් ද මෙයට වගකිව යුතු ය.
ආයාත ආදේශන කෑදරකම
වර්තමාන ආණ්ඩුව බලයට පැමිණියේ වාසි සොයන ආරක්ෂණවාදී බලපෑම් කණ්ඩායම් සහ ඇතැම් “වෘතියවෙදී “ සංවිධාන මගින් මෙහෙයවන ලද සිංගප්පුරු නිදහස් වෙළෙඳ ගිවිසුම විවේචනය කිරීමේ ක්‍රියාවලිය තුලිනි.
“නිදහස් වෙළෙඳ ගිවිසුම් කෙටුම්පත් කළ යුතු වන්නේ කර්මාන්ත සංවර්ධනයට පහසුකම් සපයමින් රට තුළ නිෂ්පාදනය කළ හැකි භාණ්ඩ නිෂ්පාදනය කිරීම මගින් ආනයන සීමා කොට වෙළඳ හිගය පියවාගැනීමේ උපායමාර්ගයක් සමග” බව අගමැති සහ මුදල් ඇමති මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා ප්‍රකාශ කළේ ය.
“ එබැවින්, අපගේ කාර්මික නිෂ්පාදනයේ අපනයන ආදායම ඉහළ නංවා ගන්නා අතර ආයාත ආදේශනය මගින් විදේශ විනිමය ඉතිරි කර ගනිමින් දිගුකාලීන ප්‍රතිලාභ ලබාගත හැකි සමතුලිත වෙළෙඳ ප්‍රතිපත්තියක් සැකසීමට මම යෝජනා කරමි “
2020 අයවැය ලේඛනය පුරා මෙම අදහස දකින්නට ලැබිණි.
“ පුනර්ජනනීය බලශක්ති සංවර්ධනය තුළින් විදුලිබල උත්පාදනය සඳහා ඉන්ධන ආනයනයට වියදම් කරන විදේශ විනිමය ඉතිරි කරගත් විට ,එය ප්‍රධාන ආයාත ආදේශන කර්මාන්තයක් බවට පත්වෙයි.” එහි සඳහන් ය.
පහසුවෙන් මුදල් හම්බ කිරීමට පහසු ම මාර්ගය වන්නේ ජනතාවට නැතිව ම බැරි , ආහාර , ඇඳුම් , සහ නිවාස වැනි අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ නිපදවා, ආරක්‍ෂිත තීරුබදු යටතේ ඒවා අතිවිශාල මිල ගණන්වලට ජනතාවට අලෙවි කිරීම යි.
ප්‍රතිපත්තිය වන්නේ “ දේශීය වශයෙන් නිපදවීමට නොහැකි භාණ්ඩ හැරුණු විට අනෙක් කෘෂිකාර්මික භාණ්ඩ ආනයනය නතර කිරීම “ යි.
බදු මෙන් ම , බලපත්‍ර ක්‍රමය මගින් ආනයනය සීමා කොට කුකුළු ගොවීන්ට සහ කෑම නිෂ්පාදකයන්ට වැඩිමිලට ධාන්‍ය විකුණා බිලියන ගණන් හම්බ කරන බඩ ඉරිගු වෙළෙඳාම තවත් වංචාකාරී ජාවාරමකි.
ලාභ ලබාදීම සඳහා පාසල් ළමයින්ගේ සපත්තුවලට ද විශාල ලෙස බදු පනවා තිබේ.
දිළිඳු පවුල්වල ළමයි සපත්තු ගැනීමට සටන් කරද්දී , ශ්‍රී ලංකාවේ “ ළදරු කර්මාන්ත “ හිමියන්ගේ පරම්පරා දෙකක දරුවන් විදේශ විශ්ව විද්‍යාලවල අධ්‍යාපනය සඳහා යවනු ලැබුහ.
මෙය , 1967 එක් දිනක දී නිදහස් වෙළෙදාම ස්ථාපිත කළ සිංගප්පුරුවට හෝ , ස්වයං පෝෂණ ප්‍රතිපත්තිය අසාර්ථක බව කොමියුනිස්ට් පක්ෂය තීරණය කරන විට , නිදහස් වෙළෙඳාමට එරෙහි වීමට පෞද්ගලික ව්‍යවසාය නොතිබූ වියට්නාමයට හෝ සම්පුර්ණයෙන් ම ප්‍රතිවිරුද්ධ තත්ත්වයකි.
ප්‍රධානී ෆෙස්ටස්
1966 දී පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩල රැස්වීමක දී එවකට නයිජීරියානු මුදල් ඇමතිව සිටි ප්‍රධානී ෆෙස්ටස් ඔකොටී එබෝ හමු වූ අවස්ථාව සිංගප්පුරු අගමැති ලී ක්වාන් යූ වරෙක නැවත මතක් කළේ ය.
1993 දී ලාගොස් නුවර පැවති අප්‍රිකානු නායක සමුළුවක දී ඔහු කිවේ “ ප්‍රධානී ෆෙස්ටස් මට කවදාවත් අමතක වන්නේ නැහැ “ යනුවෙනි.
“සමුළුව පැවතී සහ අප සියලු දෙනා නැවතී සිටි හෝටලයේ සම්ප්‍රදායික රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහයේ දී අප දෙදෙනා එකිනෙකාට මුහුණ ලා වාදී වී සිටියෙමු “
“ ඉක්මනින් දේශපාලනයෙන් ඉවත්වීමට අවශ්‍ය බව ඔහු කීවේ ඔහුගේ ම ව්‍යාපාරික කටයුතුවල යෙදීම සඳහා යි. එනම් සපත්තු නිෂ්පාදන කම්හලකි. සපත්තු කම්හල පවත්වාගෙන යාමේ හැකියාව ආරක්ෂා කිරීම සඳහා බදු වැඩි කළ බව ද ඔහු කීවේ ය.”
දින දෙකකට පසු මා අක්රා වල සිටිය දී වාර්තා වුණේ ලාගොස් වල කැරැල්ලක් හටගෙන ඇති බව යි. නයිජීරියානු අගමැති අබුදුල්ලා ටෆාවස් බලේවා ඝාතනය කොට තිබිණි. ඒ සමග ම මුදල් ඇමති ප්‍රධානී ෆෙස්ටස් ඔකොටී ඉබෝ ද ඝාතනය කොට තිබිණි.”
නයිජීරියාවේ බාටා සමාගමේ හිටපු ගණකාධිකාරීවරයකු වූ ප්‍රධානී ෆෙස්ටස් පසුව තමන්ගේ ම සපත්තු කම්හලක් ආරම්භ කළේ ය.
ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධානී ෆෙස්ටස් ලා අද ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය මෙහෙයවමින් සිටිති.
සපත්තු සඳහා නියම කිරීමට යන බද්ද කුට්ටමකට රුපියල් 1000 කි. මෙරට , අපනයන තරගකාරීත්වයක් නැති, අකාර්යක්ෂම, කර්මාන්ත බොහොමයක තවත් ප්‍රධානී ෆෙස්ටස්ලා සිටිති.
වානේ , පිගන් ගඩොල් ,සහ ඇලුමිනියම් ආදී ගොඩනැගිලි ද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදකයින් ගණනාවක් ජනතාවට ඉහළ මිල ගණන්වලට භාණ්ඩ අලෙවි කරමින් , විවාහක යුවලකට නිවසක් ලබාගැනීම දුෂ්කර බවට පත්කිරීම සහ ඔවුන්ට පමණට වඩා විශාල ප්‍රමාණයෙන් ණය ලබාගැනීමට සිදුකොට තිබෙනවාට අමතරව අපනයන සහ සංචාරක ව්‍යාපාරයේ දී රට තරඟකාරී නොවන තත්ත්වයට පත්කොට තිබේ
ඒ අතර සුඛෝපභෝගී නිවාස ඉදිකිරීමේ යෙදී සිටින විශාල දේපල සංවර්ධකයන්ට බදුවලින් නිදහස්ව ආනයනය කිරීමට ඉඩ සැලසීම විකාර ප්‍රතිපත්තියකි. නිවාස වියදම ඉහළ දැමීමෙන් පසුව සියයට 7 ක පොලියට ණය ලබා දෙන්නේ බැංකු මත අනිවාර්ය මිල පාලනයක් වශයෙනි.
විශාලතම ප්‍රශ්නය වන්නේ සාමාන්‍ය ජනයා බදු යන ආවරණය යටතේ ඉහළ මිල ගණන් ගෙවුව ද ,එම මුදල් ආණ්ඩුවේ අයවැයට එකතු වන්නේ නැතිව ප්‍රධානී ෆෙස්ටස් වැන්නන්ගේ සාක්කුවලට ගලා යාම යි.
ආයාත ආදේශනයේ ප්‍රධානීන් ඇත්ත වශයෙන් ම භාණ්ඩ නිෂ්පාදනයේ නොයෙදෙන අතර නිෂ්පාදනයේ චලිතයන් සමග ගමන් කරමින් බදු බේරුම්කරණ ක්‍රියාවලිය තුළින් , බදු රැස්කර සාක්කුවේ දා ගන්නෝ වෙති.
( වෙළෙඳපොළ නිරීක්ෂණ සහ අධ්‍යයන කටයුතුවල යෙදෙන බෙල්වෙඩර් ආයතනයේ විග්‍රහයක පළමු කොටස මෙලෙස පල කරමු . ඉතිරි කොටස් බලාපොරොත්තු වන්න )
