ශ්‍රී ලංකාව ණය අර්බුදයකට මුහුණ දීමට හේතුව මැදි ආදායම් රටක් වීම බව සමහරු පවසති. ඒ අනුව දුප්පත් රටක් ලෙස තත්ත්වය පහළ දමා ගැනීම ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ක්‍රියාවලියේදී වාසිදායක බව ඔවුන්ගේ අදහස වී තිබේ. මේ තත්ත්වය පිළිබඳ සහ අනෙකුත් ආර්ථික ගැටලු සම්බන්ධයෙන් වයඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ ව්‍යාපාර අධ්‍යයන හා මූල්‍ය පීඨයේ පීඨාධිපති මහාචාර්ය අමින්ද මෙත්සිල පෙරේරා මහතා සමඟ කළ කතාබහකි මේ.

– ජගත් ආයතනවල සහාය ආණ්ඩුවට ලැබෙනවා
– වෙළෙඳපොළ රකින්න නම් සල්ලි අච්චු ගහන්න ඕනෑ
– සමාජ සාධාරණ බද්ද සහන වැඩපිළිවෙළට යෙදවිය හැකියි කියවන්න...

මේ දවස්වල social media වල නිරන්තරයෙන් දකින්න පුළුවන් posts තමයි දවසකට මෙච්චර ප්‍රමාණයක් මහ බැංකුව විසින් මුදල් අච්චු ගහලා තියෙනවා කියලා. මෙහෙම මුද්‍රණය කරා කිව්වට කවුරුත් කතා කරන්නේ නැහැ ඇයි මෙච්චර සල්ලි ප්‍රමාණයක් මුද්‍රණය කරන්නේ කියලා. ඉතින් මේ ලිපියේ අරමුණ තමයි සල්ලි අච්චු ගැසීම හා ඒකෙන් අපේ pocket එකට වෙන බලපෑම තේරුම් කරන එක.

අපි මුලින්ම බලන්න ඕනේ ඇයි ලංකාව මුදල් අච්චු ගහන්නේ කියලා. අපි ගෙදරක අදායම් වියදම් ගැන බලනවා වගේම, රටක් දුවද්දීත් ඒ රටේ අදායම් වියදම් ගැන බලන්න ඕනේ. මොකද රටකට අදායම් වලට වඩා වියදම් වැඩිනම් එතන අයවැය හිඟයක් පවතිනවා. ලංකාවේ අයවැය හිඟය දැන් අවුරුදු ගානකම ඉදන් තියෙන එකක්. 2020 අවුරුද්දේ අයවැය හිඟය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් විදියට 11.1%, මේකේ රුපියල් වල වටිනාකම වෙන්නේ රු.ට්‍රිලි. 1.6ක්. එතකොට සාමාන්‍යයෙන් නම් ගෙදරක වියදම් වැඩි වෙලා අදායම අඩු වෙද්දී ආයේ පඩි හම්බ්වෙනකල් ඉතුරු සති ටික දුවා ගන්න එක්කෝ loan එකක් ගන්නවා එහෙම නැත්තම් කාගෙන් හරි ඉල්ල ගන්නවා. හැබැයි ලංකාවේ අයවැය හිඟය එන්නේ රු.මිලි වලින් නිසා හැමදාම loan ගගහා කරන්න අමාරුයි. එතකොට ලංකාව විතරක් නෙමෙයි බොහෝ රටවල් කරන්නේ ඒ අයවැය හිඟය පියවන්න මහ බැංකුවෙන් මුදල් අච්චු ගහනවා. මහ බැංකු අධිපති අජිත් නිවාඩ් කබ්‍රාල් මහතා ප්‍රකාශ කරලා තියෙන විදියට රු.ට්‍රිලි. 1.4 ක් විතර 2021 වර්ෂයේදී මුදල් අච්චු ගහලා තියෙනවා කියලා. කියවන්න...

කොළඹ වරායේ දියුණුවට බාධා කළේ සමාජවාදී පක්ෂ හා වෘත්තීය සමිති ය

කොවිඩ් වසංගතය හා ඊට පෙර විදේශ විනිමය හැසිර වූ ස්වභාවය විසින් වත්මන් අර්බුදය ඇති කරන ලදැයි කියන ප්‍රකාශයට මම එකඟ නොවෙමි. වෙනත් ඕනෑම අර්බුදයකදී මෙන්ම මේ අර්බුදයට බලපෑ ඓතිහාසික තත්ත්ව හා වර්තමාන සන්දර්භයක්ද තිබේ. මෙම අර්බුදය ඉතිහාසයේ ගත් තීන්දු තීරණ හේතුවෙන් හටගත් එකකැයි කිව නොහැකිය. එසේම වත්මන් සන්දර්භය නිසා උද්ගත වූවකැයි ද පැවසිය නොහැකිය. එම තත්ත්ව දෙක සමගම මේ අර්බුදය බැඳී ඇත.

කොවිඩ් වසංගතය නිසා ලෝකයේ ආර්ථිකය උඩු යටිකුරු වූ බව අපි දනිමු. වෙනත් රටවල් සමග සන්සන්දනය කිරීමේදී අපට ලංකාවේ තත්ත්වය ගැන සතුටු විය හැකිය. ඉන්දියාව චීනය සහ ඇතැම් බටහිර යුරෝපා රටවල තවමත් මේ වසංගතය එදිනෙදා කටයුතුවලට බලපෑම් එල්ල කරමින් තිබේ. එහෙත් ලංකාවේ බොහෝ දුරට එම තත්ත්වය සමනය කර ඇත. කියවන්න...

එළවළු හා පලතුරු අපනයනය කිරීමෙන් දැනට ලංකාවට වසරකට ලැබෙන්නේ ඇමෙරිකන් ඩොලර් මිලියන 72 ක පමණ ආදායමකි. එය අවුරුද්දකට ඇමෙරිකන් ඩොලර් මිලියන 150 දක්වා වැඩි කිරීම දැන් අපේ ඉලක්කයයි. ඒ ඉලක්කය සපුරා ගැනීමට අපේක්ෂා කරන්නේ පලතුරු වර්ග තුනකිනි. ඒ කෙසෙල්, අඹ හා අන්නාසි යන වර්ග තුනයි. ඒ වර්ග තුනෙන් පමණක් දැනට ලබන අපනයන ආදායම වසරකට ඇමෙරිකන් ඩොලර් මිලියන 18 කි. එය ඩොලර් මිලියන 95 දක්වා වැඩිකිරීම අපේ ඉලක්කයයි.

ඒ ඉලක්කවලට යාමට පළමුව රජය පැත්තෙන් අවශ්‍ය වන්නේ වාණිජමය මට්ටමෙන් වගා කිරීමට අවශ්‍ය පසුබිම හා පහසුකම් සැලසීමය. දැනට ලංකාවේ වැඩියෙන් තිබෙන්නේ ගෙවතු වගාය. අක්කරය දෙක තුන යනාදී වශයෙන් පුංචි පුංචි වගා රටපුරා විසිරී තිබේ. එහෙත් විශාල අපනයන ඉලක්කයක් තිබෙනවා නම් අප ඒ වගා මහා පරිමාණ යායවල කළ යුතුය. එය කළ හැකි ක්‍රම කීපයකි. කියවන්න...

ශ්‍රී ලංකාව බරපතළ ආර්ථික අර්බුදයකට මුහුණ දී ඇති බව දැන් ඉතා පැහැදිලි ය. එයින් ගොඩ යන මාවත් ගැන ද බොහෝ දෙනා කතා කරති. එහි දී අවධානය යොමු වන සහ යොමු විය යුතු කාරණයක් නම් මෙම අර්බුදය කුමක් ද? යන්න යි. එනම් අර්බුදයේ හේතුව  කුමක් ද ? යන්න යි.

එක අතෙකින් මෙය පැහැදිලිව හේතු හඳුනාගත හැකි අර්බුදයකි. මෙය කාලයක් තිස්සේ විදෙස් සහ දේශීය ණය ලබා ගනිමින් ඵලදායී නොවන ලෙස වියදම් කිරීම නිසා ඇති වූ අර්බුදයකි. ඇත්තෙන් ම කිවහොත් විහින් ඇති කරගත් අර්බුදයකි. ඒ ගැන බොහෝ දෙනා  උදාහරණ සහිතව පෙන්වා දී තිබේ. කියවන්න...

පුරවැසියකු ලෙස මා මේ අදහස් ඉදිරිපත් කරන්නේ රටේ ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ තුන් වැනි පරිච්ඡේදයේ 14 වැනි ව්‍යවස්ථාව මගින් සලසා ඇති භාෂණයේ නිදහස මා වෙතද ඒ ආකාරයෙන්ම අදාළ වෙතැයි විශ්වාස කරන බැවිනි. ලංකාවේ දැනට ක්‍රියාත්මක වන කාබනික පොහොර ප්‍රතිපත්තිය හේතුවෙන් නුදුරු අනාගතයේදී අපේ රටේ ආහාර අර්බුදයක් නිර්මාණය විය හැකි බවට විවිධ අංශවලින් අදහස් ප්‍රකාශ වෙයි.

කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවේ ප්‍රධානියා වශයෙන් එහි අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයා 2021 දෙසැම්බර් 31 වැනිදා ලංකාදීප පුවත්පතට අදහස් දක්වමින් කියා තිබුණේ දේශීය නිෂ්පාදනවල ප්‍රමාණය පිළිබඳව තමාට මනා වැටහීමක් ඇති බවයි. තමා සතු ඒ වැටහීම මත අනාගතයේදී රටේ ආහාර හිඟයක් ඇති නොවන බවට කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයා සහතික වෙයි. කියවන්න...

භූමිපුත්‍ර සංකල්පය යනු යම් දේශයක උරුමක්කරුවන් වශයෙන් පෙනී සිටිය හැකි අය අන් අයගෙන් වෙන්කොට හඳුනා ගැනීම සඳහා භාවිත වෙන සංකල්පයකි. එහෙත් මෙය බොහෝ  අවස්ථාවල එක් රටක් තුළ යම් වාර්ගික ජන කොටසක් සුපිරි කණ්ඩායමක් ලෙස පෙන්නුම් කිරීම සඳහා දේශපාලනික වශයෙන් අවභාවිත කරන වචනයක් බවට ද පත්ව ඇත.

දේපළ අයිතිය යන්න මූලිකව භෞතික  වශයෙන් පවතින හෝ බුද්ධිමය වශයෙන් පවතින හෝ කොටස් දෙකක් ලෙස හඳුනාගැනෙයි. භූමිපුත්‍ර සංකල්පය යටතේ  වැඩි අවධානයක් යොමුවන භූමිය හා ප්‍රාග්ධනය, ගෙවල්, වාහන, කර්මාන්ත ශාලා, පොත්පත්, සතුන් ආදිය භෞතික දේපළ වශයෙනුත් නව සොයාගැනීම් අදහස් සහ වචන ආදිය බුද්ධිමය දේපළ වශයෙනුත් වර්ගීකරණය කළ හැකිය. මෙහිදී දේපළ අයිතිය යන්නෙහි අරුත සියලු ම ආකාරයේ  සම්පත් අයිතිය වුවත් එහි ප්‍රධාන සංඝටකය සහ අද මෙරට වඩාත් විවාදයට  තුඩු දී ඇති ප්‍රස්තුතය වන භූමියේ අයිතිය පිළිබඳව සලකා බැලීම සඳහා මෙහි දී  වැඩි අවධානයක් යොමු කෙරෙයි. කියවන්න...

බලශක්තිය ලෙස හැඳින්වෙන්නේ විදුලිය, පෙට්‍රෝලියම් ඉන්ධන සහ දැව ඉන්ධන යන ඒවා ය. විදුලිය අර්බුදයක් යන්න අර්ථ දැක්විය හැක්කේ ඉල්ලුමේ ප්‍රමාණයට සරිලන පරිදි සැපයුම සහතික කළ නොහැකි තත්ත්වයකට ය. සැපයුම ප්‍රමාණාත්මකව කළ හැකි වුවද විදුලිය සපයන ආයතනවල මුල්‍ය ගැටලු තිබෙන්නේ නම් එවැනි තත්ත්වයක්ද මම විදුලි අර්බුදයක් ලෙස හඳුන්වමි. අපේ විදුලි සැපයුමෙහි මේ අර්බුද දෙකම 1992 වසරේ සිට අඩුවැඩි වශයෙන් දක්නට ලැබිණි.

දිගුකාලීන විදුලි සැපයුම සඳහා සකස් කරන ජනන සැලැසුම් නිසි පරිදි ක්‍රියාත්මක නොකරන සන්දර්භයක විදුලි අර්බුදයෙහි පළමු පැතිකඩ එනම් ඉල්ලුමට සරිලන සැපයුම සහතික කළ නොහැකිවීමේ ප්‍රශ්නය පැන නගියි. ඉදිරි වසර විස්සක කාලය සඳහා විදුලිය ජනනය කළ යුත්තේ කෙසේද හා එසේ නිපදවන විදුලිය සම්ප්‍රේෂණය කිරීමට කවර සම්ප්‍රේෂණ මාර්ග යොදා ගත යුතුද යනාදී දේවල් ගැන විස්තර ජනන සැලැස්මෙහි හා ඊට අදාළ සම්ප්‍රේෂණ සැලැස්මෙහි අන්තර්ගතය. කියවන්න...

අපි අදහන හැම ආගමකම දානය ගැන කියල තියනවා. බුදු දහමේ දානය හෙවත් දන් දීම නිතරම අගය කරනවා. කතෝලික ආගමේ කියන්නේ එක අතකින් දෙන දෙයක් අනෙක් අතට නොදැනෙන්න දෙන්න කියල. මුස්ලිම් ආගමෙත් නැති බැරි අයට දීම ගැන සදහන් වෙනවා. මේ අතර වාරයේදි තමයි මුදල් අමාත්‍යතුමා මේ දින වල ඉහළ යන ජීවන වියදම සැළකිල්ලට අරගෙන රජයේ සේවකයන්ට රු. 5000ක දීමනවක්, සමෘධිලාභීන්ට රු. 1000 ක දීමනාවක්, ගොවියන්ට වී කිලෝවකට රු 25ක අමතර මිලක්, වතුකරයේ ජනතාවට මසකට රු.80 බැගින් පාන් පිටි කිලෝ 15ක් වැනි රුපියල් බිලියන 229ක් බර තිබෙන දානයකට සමාන දීමනා ගොන්නක් ඉදිරිපත් කලේ.

උද්ධමනය 12%ක් වීමත්, ආහර වර්ග වල මිල (ආහාර උද්ධමනය) 22%ක් ඉහළ යාමත් නිසා ජනතාව බඩු මිල සම්භන්ධව යම් මැසිවිල්ලක් නැගූ බව අසත්‍යක් නොවේ. එම නිසා පවතින දේශපාලන සන්දර්භය තුල මෙවැනි තීරණ දේශපාලකයන් ගනු ලබනවා. අපි අද බලන්නේ මෙවැනි දීමනා ලබා දීමේදී ලබා දිය යුතු හොදම ක්‍රමවේදය සහ මෙමගින් ආර්ථිකයට සිදිවිය හැකි බලපෑම කුමක්ද යන්නයි. කියවන්න...