ආර්ථීකය සරලව
ශ්‍රි ලංකාවේ ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම සඳහා ණය හිමියන්ගේ සමුළුවක් කැඳවීමට ජපානය කටයුතු කරමින් සිටින බව යොමිඋරි ශින්බුන් ( Yomiuri Shimbun ) පුවත්පත වාර් තා කොට ඇත. Yomiuri Shimbun ජපානයේ ප්‍රධාන නගර පහකින් එකවර පලකරන එරට ප්‍රධාන පුවත්පතකි.
මෙම සමුලුව වසර අග දී පැවැත්වීමට සුදානම් වන බව එම වාර් තාවේ සඳහන් ය.
රටේ වත්මන් ආර් ථික තත්ත්වය යටතේ බදු ක්‍රමයේ මෙම ප්‍රතිසංස්කරණය සිදු කළ යුතු ම බවත්, ඒ හැර ර්අබුධයෙන් ගොඩ යාමට වෙනත් මගක් නැති බවත්, එයට සියලු දෙනා සහය දිය යුතු බවත්, ර්අනස්ට් ඇන්ඩ් යන්ග් බදු විශේෂඥ දුමින්ද හුලංගමුව මහතා ප්‍රකාශ කරයි.
මෙතෙක් කල් අප කළේ දේශපාලන හේතු මත ජනතාවට නොයෙක් සහන දෙමින් එම මුදල පියවීම සඳහා ණය ගැනීම බවත් , දැන් එය තවදුරටත් කළ නොහැකි බවත් ඒ මහතා කියයි.
පසුගිය දා ප්‍රකාශයට පත් වූ මෙම වසරේ ගෝලීය සාගිනි දර්ශකයේ 64 වෙනි ස්ථානය හිමිකර ගෙන දකුණු ආසියානු රටවල් අතර ඉදිරියෙන් ම සිටීමට ශ්‍රී ලංකාව සමත්ව ඇත.
සාගින්න අඩු සිට වැඩි වන ලකුණු දීම් අනුව 0 – 100 ලකුණු පරාසයක ලකුණු 13.6 ක් ගෙන ශ්‍රී ලංකාව 64 වැනි ස්ථානයේ පසුවන විට, ලකුණු 19.1 ක් හිමි කරගත් නේපාලය 81 ස්ථානයේ ද, ලකුණු 19.6 ක් ලබාගත් බංග්ලාදේශය 84 වැනි ස්ථානයේ ද, 26.6 ගත පකිස්ථානය 99 ස්ථානයේ ද, 29.9 ක් ගත් ඉන්දියාව 107 වැනි ස්ථානයේ ද, 29.9 ක් ගත් ඇෆ්ඝනිස්තානය 109 වැනි ස්ථානයේ ද පසුවෙයි.
අද(17) රාත්‍රී 9.00 සිට ක්‍රියාත්මක වන පරිදි ඉන්ධන මිල අඩුකර ඇති බව බලශක්ති අමාත්‍ය කංචන විජේසේකර මහතා සදහන් කරයි. ඒ අනුව 92 ඔක්ටේන් වර්ගයේ පෙට්‍රල් ලීටරයක මිල රුපියල් 40කින් ද ඔටෝ ඩීසල් ලීටරයක මිල රුපියල් 15කින් ද අඩුකර ඇත. නව මිල සංශෝධනය අනුව, ඔක්ටේන් 92 පෙට්‍රල් ලීටරයක මිල රුපියල් 370ක් වන අතර, ඔටෝ ඩීසල් ලීටරයක මිල රුපියල් 415ක් වේ. අනෙකුත් ඉන්ධන වර්ගවල මිල වෙනස් නොවේ.
දිනමිණ
ආර්ථික විශ්ලේෂක උමේෂ් මොරමුදලි පෙන්වාදෙන පරිදි, 2019 ගෘහස්ථ ආදායම් වියදම් සමීක්ෂණය අනුව, ලංකාවේ රු. 79,000 ට වඩා ආදායම් උපදවන්නන් අයත් වන්නේ ඉහළම 10% ටයි.
නව ආදායම් බදු සීමාවන් අනුව, මා නම් බදු ගෙවන සීමාවට අයත් වන්නේ නැත. මට ඒ ගැන ලැජ්ජා වෙන්නට හේතුවක් ද නැත. ආදායම් බදු ගැන අඬා වැටෙන මෙහි සිටින බොහෝ දෙනෙකුගේ තත්වය ද එසේය.
ආණ්ඩුව ගැසට් කර ඇති නව බදු ක්‍රමය පීඩාකාරී ලෙස පෙනී ගියත්, එය ක්‍රියාත්මක කළ පසුව බැංකු පොලී අනුපාත ක්‍රමානුකුලව අඩුවීමෙන් ආර් ථිකයට වඩා යහපත් තත්ත්වයක් නිර්මාණය වනු ඇති බව ලංකා බිස්නස් ටී වී හි ආර් ථික විශ්ලේෂක ජයන්ත කොවිලගොඩගේ මහතා ප්‍රකාශ කරයි.
මෙම බදු මගින් රජයේ ආදායම් වැඩි කරගත් විට ආණ්ඩුවේ ණය ගැනීම් අඩුවීම නිසා භාණ්ඩාගාර බිල්පත් සහ බැඳුම්කර සඳහා ගෙවන ඉහළ පොලී අනුපාත පහළ වැටෙන බවත්, එමගින් බැංකු පොලී ද පහළ යනු ඇති බවත්, ඒ මහතා කියයි.
රජය ගැසට් කළ නව බදු පනත අනුව ලක්ෂ දෙකක වැටුප් ලබන්නෙකු ගෙවිය යුතු බදු මුදල රුපියල් 10,500 ක් වන අතර එය මාසික ආදායම ලක්ෂ 10 ක් වන විට රුපියල් 286,500 ක් දක්වා වැඩි වන බවට ගණන් බලා ඇත.
එම ගණන් බැලීම් අනුව මසකට ලක්ෂ තුනක් උපයන අයෙක් ගෙවිය යුතු බදු මුදල රුපියල් 35,000 කි . ලක්ෂ 4 කට 70,500 ක් , 5කට 106,500 ක් ,6කට 142,500 ක්, 7 කට 178,500 ක් 8 කට 214,500 ක් 9 කට 250,500 ක් ලෙස එය වැඩි වෙයි.
“වක්‍ර බදු එපා ! ඍජු බදු පනවන්න !!” යන්න පසුගිය කාලයේ බොහෝ දෙනා කී කතාවකි. එමෙන් ම පොදු ජනයා පරිභෝජනය කරන අල , ලුණු , සීනි , කිරිපිටි වලින් බදු ගන්නේ නැතිව ඉහළ ආදායම් ලබන්නන්ගෙන් බදු අය කළ යුතු බව ද , විපක්ෂය සහ වාමාංශිකයින් දිගට ම කී කතාවකි. එමෙන් ම මෙරට ජනයාගෙන් හරි අඩකට වැඩි පිරිසක් යන්තම් ජීවත්වීමට අවශ්‍ය රුපියල් පනස් දහසක වත් ආදායමක් නොලබන බව ද ඒ සමග ම කී කතාවකි.
දැන් ආණ්ඩුව කර තිබෙන්නේ ඇති හැකි අයට බදු ගැසීමයි . ඒ ලබන ආදායමේ ප්‍රමාණය අනුව වැඩි වන බද්දකි . දැන් විපක්ෂය කියන්නේ ජනතාවට දරාගන්න බැරි තරමේ බදු පනවා ඇති බව යි.
මගෙන් ගොඩක් වෙලාවට ගොඩක් උන් අහන කතාවක් තමයි රනිල් කීයක් ගෙවනවද කියන එක.
ඒ කියන්නෙ රනිල් වෙනුවෙන් ලිවීමෙන් සහ කතා කිරීමෙන් මං ලබන ආර් තික ප්‍රතිලාබය. මේක බහුලව කියවෙන්නෙ අපහාසාත්මක අදහසකින්. රනිල්ගෙන් එහෙම ගෙවීමක් ලබනවා නම් ඒක අඩුකුලේ දෙයක් විදිහට.
ශ්‍රී ලංකාව ණය අර්බුදයකට මුහුණ දීමට හේතුව මැදි ආදායම් රටක් වීම බව සමහරු පවසති. ඒ අනුව දුප්පත් රටක් ලෙස තත්ත්වය පහළ දමා ගැනීම ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ක්‍රියාවලියේදී වාසිදායක බව ඔවුන්ගේ අදහස වී තිබේ. මේ තත්ත්වය පිළිබඳ සහ අනෙකුත් ආර්ථික ගැටලු සම්බන්ධයෙන් වයඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ ව්‍යාපාර අධ්‍යයන හා මූල්‍ය පීඨයේ පීඨාධිපති මහාචාර්ය අමින්ද මෙත්සිල පෙරේරා මහතා සමඟ කළ කතාබහකි මේ.
– ජගත් ආයතනවල සහාය ආණ්ඩුවට ලැබෙනවා
– වෙළෙඳපොළ රකින්න නම් සල්ලි අච්චු ගහන්න ඕනෑ
– සමාජ සාධාරණ බද්ද සහන වැඩපිළිවෙළට යෙදවිය හැකියි
